ԼՐԱՀՈՍ

լրահոս

3 զինված անձ նռնակ գործադրելու միջոցով փորձել են ներխուժել Ոստիկանության Նոր Նորքի բաժանմունք

March 24, 2024, 6:38 pm

Մոսկվան Վաշինգտոնին ծանուցել է միջմայրցամաքային հրթիռի փորձարկման մասին

March 2, 2024, 3:23 pm

Եվրախորհրդարանի զեկույցը կոչ է անում դադարեցնել նավթի ու գազի ներմուծումը Ադրբեջանից ցանկացած ռազմական ագրեսիայի դեպքում

February 29, 2024, 2:58 pm

Եվրախորհրդարանը կոչ է անում Ադրբեջանի իշխանություններին թույլատրել հայ բնակչության անվտանգ վերադարձը ԼՂ ամուր երաշխիքների ներքո

February 29, 2024, 2:34 pm

Գոռ Սահակյանը` Եվրոպայի կրկնակի չեմպիոն

February 14, 2024, 11:44 pm

Արթուր Ալեքսանյանը՝ Եվրոպայի 7-ակի չեմպիոն

February 14, 2024, 11:36 pm

Մալխաս Ամոյանը հաղթեց թուրք Բասարին և դարձավ Եվրոպայի եռակի չեմպիոն

February 13, 2024, 9:48 pm

19-ամյա Ալեքսանդրա Գրիգորյանը՝ ծանրամարտի Եվրոպայի մեծահասակների չեմպիոն

February 13, 2024, 8:59 pm

Ադրբեջանի ԶՈՒ կրակի հետևանքով հայկական կողմն ունի 4 զոհ և 1 վիրավոր

February 13, 2024, 12:45 pm

ՌԴ-ն ու ՀՀ-ն միմյանց նկատմամբ պարտավորություններ ունեն տարածքային ամբողջականության եւ ինքնիշխանության պահպանման առումով. Զախարովա

February 7, 2024, 9:31 pm

Երևանում տրանսպորտի միջին գինը առաջարկվում է սահմանել 180 դրամի սահմանում

February 6, 2024, 9:22 pm

Ադրբեջանում ձերբակալվել է Հայաստանից սահմանն ապօրինի հատած Չեխիայի քաղաքացի

February 3, 2024, 11:20 pm

Ադրբեջանը դիտարկում է ԵԽ-ից դուրս գալու ընթացակարգը

January 25, 2024, 6:36 pm

Ադրբեջանական պատվիրակությունը ԵԽԽՎ աշխատանքներին մասնակցելու իրավունքից

January 25, 2024, 6:31 pm

Թուրքիայում 5.2 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

January 25, 2024, 6:22 pm

Հայաստանի տարածքային ամբողջականության ցանկացած խախտում անընդունելի է. Բորել

January 23, 2024, 10:55 pm

Պուտինը հանձնարարել է արհեստական ​բանականության ոլորտի համար լրացուցիչ ֆինանսավորում դիտարկել

January 18, 2024, 11:57 pm

ԵՄ խորհուրդը կընդլայնի քաղաքացիական դիտորդական առաքելությունը Հայաստանում

January 17, 2024, 10:58 pm

Ֆրանսիայի Սենատի կողմից ընդունված Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցներ պահանջող բանաձևն աջակցում է ՀՀ տարածքային ամբողջականությանը

January 17, 2024, 10:50 pm

Ֆրանսիայի Սենատն ընդունեց ԼՂ-ում Ադրբեջանի ռազմական հարձակումը դատապարտող բանաձևը

January 17, 2024, 10:48 pm

Տիրան Խաչատրյանը երկու ամսով կալանավորվեց

January 16, 2024, 12:10 am

ԼՂ-ից տեղահանվածնին պետք է անվտանգ և արժանապատիվ վերադարձի հնարավորություն տրվի. Եվրոպայի խորհրդի մարդու իրավունքների հանձնակատար

January 12, 2024, 10:49 pm

Ռուսական կողմը Լեռնային Ղարաբաղում էթնիկ զտումների վերաբերյալ փաստեր է պահանջում. Զախարովա

January 12, 2024, 10:01 pm

Ադրբեջանում Ֆրանսիայի քաղաքացի է ձերբակալվել լրտեսության կասկածանքով

January 9, 2024, 11:31 pm

Հայաստանի և Ուկրաինայի ԱԳ նախարարները մտքեր են փոխանակել Հարավային Կովկասում տարածաշրջանային հարցերի շուրջ

December 12, 2023, 12:43 am

Երևանի կենտրոնում խուլիգանություն կատարելու կասկածանքով Ռուսաստանի 2 քաղաքացի է ձերբակալվել

December 9, 2023, 11:06 pm

ԵՄ-ն հանձնառու է զարգացնել համագործակցությունը ՀՀ-ի հետ, այդ թվում՝ անվտանգության ոլորտում․ Մարագոս

December 5, 2023, 2:07 pm

Մոսկվան վճարված 400 մլն դոլարի շրջանակում որևէ զենք Երևանին դեռ չի մատակարարել․ փոխնախարար

December 4, 2023, 3:20 pm

Ֆրանսիայի Սենատում առաջարկել են ուսումնասիրել Հայաստանին CAESAR հրետանային համակարգեր մատակարարելու հնարավորությունը

December 4, 2023, 3:12 pm

Մինսկում մեկնարկում է ՀԱՊԿ երկրների ղեկավարների հավաքը․ Փաշինյանը չի մասնակցում

November 23, 2023, 1:12 pm

Հայաստանի անկախության արյունոտ «ռենտգենը». բացառիկ գործը՝ դատարանում

April 30, 2019, 11:59 am

3649

Դատախազությունը հայտնել է, որ Ռոբերտ Քոչարյանի, Յուրի Խաչատուրովի, Սեյրան Օհանյանի և Արմեն Գևորգյանի գործը կամ, այլ կերպ ասած՝ Մարտի 1-ի գործը ուղարկվել է դատարան: Դատարանը կորոշի, թե երբ է սկսվելու դատավարական գործընթացը: Այն անկասկած լինելու է անկախ Հայաստանի պատմության մեջ թերևս ամենաաղմկահարույց գործերից մեկը: Առանձնահատկությունը, սակայն, դա չէ, այլ այն, որ մարտիմեկյան այս գործն ունի գրեթե բոլոր նախադարյալները՝ Հայաստանի նորագույն պատմության յուրօրինակ «ռենտգեն» դառնալու համար, որը կարող է ունենալ ոչ միայն քրեական բացահայտումների, այլև քաղաքական, բարոյական բացահայտումների մի ամբողջ էֆեկտ: Մենք առիթ ենք ունեցել մի շարք անգամներ խոսելու այն մասին, որ Մարտի 1-ը գործնականում ոչ թե մեկօրյա զարգացումների ողբերգական դրսևորում էր, և ոչ թե մի ընտրական ցիկլի զարգացումների արյունոտ հանգուցալուծում, այլ Հայաստանում հաստատված համակարգի շղթայական ընթացքի, մեկը մյուսի վրա կուտակված լրջագույն, հիմնարար համակարգային արատների, կուտակված խնդիրների ցավալի և ողբերգական «գագաթնակետ»: 

«Գագաթնակետ», որտեղ քաղաքացիների կյանքի և առողջության գնով իրենց տարիների հարաբերությունն էին պարզում միևնույն համակարգի տարբեր թևեր ու պատասխանատուներ: Գուցե տարօրինակ կամ չափազանցված հնչի, սակայն 2008-ի մարտի 1-ին Երևանի կենտրոնում բախվեցին նորանկախ Հայաստանի՝ այդ պահի դրությամբ անցյալն ու ապագան, բախվեցին ներկայում՝ հանգեցնելով տասը զոհերի, տասնյակ վիրավորների: Ապագան այն իմաստով, որ ցավալիորեն, ողբերգականորեն ակնհայտ դարձավ, թե ինչ մարդակեր համակարգ է ձևավորվել Հայաստանում, որը, մեծ հաշվով ունենալով այդօրինակ անցյալ, չունի նաև այլօրինակ ապագա: Մարտի 1-ին հաջորդած տասը տարիները փաստացի ապացուցեցին հենց դա, և հետագա մյուս բոլոր տարիներն էլ խոշոր հաշվով դա էին ապացուցելու, եթե տեղի չունենար հեղափոխական ճանապարհով իրավիճակի փոփոխությունն ու նախորդ ընթացքի արգելակումը: 

Ինչպիսի ընթացք կունենա մարտիմեկյան այս հետհեղափոխական գործի դատավարությունը, ինչպիսի փաստական և փաստարկային բազայով կներգրավվեն կողմերը՝ մեղադրողներն ու մեղադրվողները, բնականաբար, պարզ կդառնա միայն դատավարության ընթացքում: Կհաստատվի՞ մեղադրանքը, կլինե՞ն դատավճիռներ կամ արդարացումներ՝ սա դեռ պետք է տեսնենք, սակայն մի հարցում թերևս կարող ենք վստահ լինել, որ դատավարությունը կարող է դառնալ ապագայում ոչ միայն այդօրինակ իրավիճակներ չունենալու, այլև ընդհանրապես այդօրինակ իրավիճակներն անխուսափելի դարձնող համակարգ չունենալու որոշակի երաշխիք: Դրա համար շատ կարևոր է, որպեսզի դատարանը կատարի իր արդարադատական գործառույթը, իսկ հանրությունն այդ գործի հանդեպ իր ուշադրությամբ մասնակից բոլոր կողմերին ստիպի բացվել առավելագույնս, ապավինել բացառապես փաստերին և փաստարկներին, կամ, այլ կերպ ասած՝ հանրությունը ստիպի, որպեսզի գործի «ռենտգենը»: «Ռենտգենն» աշխատի և տա իր էֆեկտը ոչ միայն կոնկրետ քրեական գործի մեղավորն ու անմեղը բացահայտելու, այլև իրադարձության քաղաքական ամբողջ համատեքստը բացելու, բարոյա-քաղաքական շերտերը հանրության առաջ ընդհուպ «մերկացնելու» առումով: 
 

Զուտ արդարադատության իրականացումը էֆեկտիվ կարող է լինել այդ ամբողջականությունն ապահովելու պարագայում: Այսինքն՝ արդարադատությունն իհարկե չպետք է ստորադասվի բարոյա-քաղաքական շերտերը բացահայտելու խնդրին, պետք է խստագույնս տեղավորվի օրենքի և Սահմանադրության գերակայության շրջանակում, սակայն դրանով հանդերձ՝ եթե ի զորու չեղավ բացել գործը ամենայն մանրամասնություններով, ապա դա կնշանակի՝ ինչ-որ բան մնացել է կիսատ: Խոսքը, իհարկե, չի լինի կիսատ արդարադատության մասին. ի վերջո, այստեղ խնդիրը զուտ հստակ և համոզիչ փաստարկված կերպով պատասխանատուներին, մեղավորներին և անմեղներին տարանջատելն է: Բայց կիսատ մնացած կլինի հանրության խնդիրը, և դա կնշանակի, որ դատավարության գործընթացի հանրային վերահսկողության արդյունավետությանը կոչված ինստիտուտները՝ մեդիան, փորձագիտական շրջանակներն ու կառույցները, չեն կարողացել ապահովել հանրային լիարժեք վերահսկողություն, չեն կարողացել իրացնել հանրային առաքելությունը և այդպիսով ձևավորել այն երաշխիքները, որոնք թե՛ պետք է կանխարգելեն հանրային նոր կյանքի վրա նախկին համակարգի մանիպուլյատիվ ազդեցության փորձերի մեծամասնությունը, թե՛ նաև կանխարգելեն նախկին համակարգի պատկերով ու նմանությամբ որևէ նոր փորձ:

Նյութի աղբյուր. Առաջին լրատվական

Մեկնաբանություններ

Մեկնաբանությունները դիտելու և ավելացնելու համար մուտք գործեք համակարգ