ԼՐԱՀՈՍ

լրահոս

3 զինված անձ նռնակ գործադրելու միջոցով փորձել են ներխուժել Ոստիկանության Նոր Նորքի բաժանմունք

March 24, 2024, 6:38 pm

Մոսկվան Վաշինգտոնին ծանուցել է միջմայրցամաքային հրթիռի փորձարկման մասին

March 2, 2024, 3:23 pm

Եվրախորհրդարանի զեկույցը կոչ է անում դադարեցնել նավթի ու գազի ներմուծումը Ադրբեջանից ցանկացած ռազմական ագրեսիայի դեպքում

February 29, 2024, 2:58 pm

Եվրախորհրդարանը կոչ է անում Ադրբեջանի իշխանություններին թույլատրել հայ բնակչության անվտանգ վերադարձը ԼՂ ամուր երաշխիքների ներքո

February 29, 2024, 2:34 pm

Գոռ Սահակյանը` Եվրոպայի կրկնակի չեմպիոն

February 14, 2024, 11:44 pm

Արթուր Ալեքսանյանը՝ Եվրոպայի 7-ակի չեմպիոն

February 14, 2024, 11:36 pm

Մալխաս Ամոյանը հաղթեց թուրք Բասարին և դարձավ Եվրոպայի եռակի չեմպիոն

February 13, 2024, 9:48 pm

19-ամյա Ալեքսանդրա Գրիգորյանը՝ ծանրամարտի Եվրոպայի մեծահասակների չեմպիոն

February 13, 2024, 8:59 pm

Ադրբեջանի ԶՈՒ կրակի հետևանքով հայկական կողմն ունի 4 զոհ և 1 վիրավոր

February 13, 2024, 12:45 pm

ՌԴ-ն ու ՀՀ-ն միմյանց նկատմամբ պարտավորություններ ունեն տարածքային ամբողջականության եւ ինքնիշխանության պահպանման առումով. Զախարովա

February 7, 2024, 9:31 pm

Երևանում տրանսպորտի միջին գինը առաջարկվում է սահմանել 180 դրամի սահմանում

February 6, 2024, 9:22 pm

Ադրբեջանում ձերբակալվել է Հայաստանից սահմանն ապօրինի հատած Չեխիայի քաղաքացի

February 3, 2024, 11:20 pm

Ադրբեջանը դիտարկում է ԵԽ-ից դուրս գալու ընթացակարգը

January 25, 2024, 6:36 pm

Ադրբեջանական պատվիրակությունը ԵԽԽՎ աշխատանքներին մասնակցելու իրավունքից

January 25, 2024, 6:31 pm

Թուրքիայում 5.2 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

January 25, 2024, 6:22 pm

Հայաստանի տարածքային ամբողջականության ցանկացած խախտում անընդունելի է. Բորել

January 23, 2024, 10:55 pm

Պուտինը հանձնարարել է արհեստական ​բանականության ոլորտի համար լրացուցիչ ֆինանսավորում դիտարկել

January 18, 2024, 11:57 pm

ԵՄ խորհուրդը կընդլայնի քաղաքացիական դիտորդական առաքելությունը Հայաստանում

January 17, 2024, 10:58 pm

Ֆրանսիայի Սենատի կողմից ընդունված Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցներ պահանջող բանաձևն աջակցում է ՀՀ տարածքային ամբողջականությանը

January 17, 2024, 10:50 pm

Ֆրանսիայի Սենատն ընդունեց ԼՂ-ում Ադրբեջանի ռազմական հարձակումը դատապարտող բանաձևը

January 17, 2024, 10:48 pm

Տիրան Խաչատրյանը երկու ամսով կալանավորվեց

January 16, 2024, 12:10 am

ԼՂ-ից տեղահանվածնին պետք է անվտանգ և արժանապատիվ վերադարձի հնարավորություն տրվի. Եվրոպայի խորհրդի մարդու իրավունքների հանձնակատար

January 12, 2024, 10:49 pm

Ռուսական կողմը Լեռնային Ղարաբաղում էթնիկ զտումների վերաբերյալ փաստեր է պահանջում. Զախարովա

January 12, 2024, 10:01 pm

Ադրբեջանում Ֆրանսիայի քաղաքացի է ձերբակալվել լրտեսության կասկածանքով

January 9, 2024, 11:31 pm

Հայաստանի և Ուկրաինայի ԱԳ նախարարները մտքեր են փոխանակել Հարավային Կովկասում տարածաշրջանային հարցերի շուրջ

December 12, 2023, 12:43 am

Երևանի կենտրոնում խուլիգանություն կատարելու կասկածանքով Ռուսաստանի 2 քաղաքացի է ձերբակալվել

December 9, 2023, 11:06 pm

ԵՄ-ն հանձնառու է զարգացնել համագործակցությունը ՀՀ-ի հետ, այդ թվում՝ անվտանգության ոլորտում․ Մարագոս

December 5, 2023, 2:07 pm

Մոսկվան վճարված 400 մլն դոլարի շրջանակում որևէ զենք Երևանին դեռ չի մատակարարել․ փոխնախարար

December 4, 2023, 3:20 pm

Ֆրանսիայի Սենատում առաջարկել են ուսումնասիրել Հայաստանին CAESAR հրետանային համակարգեր մատակարարելու հնարավորությունը

December 4, 2023, 3:12 pm

Մինսկում մեկնարկում է ՀԱՊԿ երկրների ղեկավարների հավաքը․ Փաշինյանը չի մասնակցում

November 23, 2023, 1:12 pm

Բաքուն և Անկարան սպառնում են բոլորին. այլընտրանքը՝ Հայաստան

May 2, 2019, 1:41 pm

3287

Մայիսի 1-ին Ադրբեջանում մեկնարկած «Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթուրք-2019» թուրք-ադրբեջանական համատեղ զորավարժության անվանումը հուշում է, որ դրա ռազմաքաղաքական ուղերձը շատ ավելի լայն է, քան զուտ Արցախյան հարցը կամ հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը:

Դա բոլորովին չի նշանակում, որ այդ հանգամանքը թուլացնում է հայկական կողմի ուշադրության անհրաժեշտությունը: Հակառակը՝ այդ անհրաժեշտությունն ավելի է մեծանում, սակայն դրան զուգահեռ՝ ակնառու է, որ թուրք-ադրբեջանական զորավարժության հանդեպ համակ ուշադրության արժանի պետք է լինի ոչ միայն հայկական կողմը, այլև Կովկասի անվտանգային համակարգում սեփական մեծ կամ փոքր որևէ դեր կամ նշանակություն, որևէ շահ պատկերացնող ցանկացած այլ սուբյեկտ: Իսկ այդպիսիք անշուշտ շատ են, որոնց հնարավոր է բաժանել պայմանականորեն մոտ ու հեռու: Անմիջականորեն մոտ եռյակը պարզ է՝ Վրաստան, Իրան, Ռուսաստան: Պայմանական «հեռու» պետք է դիտարկել Եվրամիությունը, ԱՄՆ-ը, ՆԱՏՕ-ն, որոշակի առումով հնարավոր է նաև Չինաստանը, որն անկասկած դանդաղ, սակայն համառ հետաքրքրության կենտրոնում է պահելու Կովկասը:

«Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթուրք» անվանումը, որ Բաքուն ու Անկարան դրել են զորավարժության վրա, նպատակ ունի հղելու ռազմաքաղաքական պարզ ազդակ ոչ միայն թուրք-ադրբեջանական, այսպես ասած, աշխարհաքաղաքական միատարրության մասին, այլ նաև այդ միատարրության ռազմավարական թիրախավորման: Աթաթուրքի հիշատակումն այսպես զուտ պատմական հավակնոտություն կամ ցուցադրություն չէ, այլ պատմաքաղաքական բովանդակային հղում, որի տողատակում այլ բան չէ, քան պարզ ասած՝ պանթուրքիզմի գաղափարախոսությունն ու հեռանկարները: Իսկ դա նշանակում է հավակնություն ամբողջ Կովկասի նկատմամբ՝ որպես դրա կարևոր մի շղթա: Դա էլ իր հերթին նշանակում է, որ այդ հավակնության հարցում Արցախյան խնդիրը ընդամենը մի օղակ է, և այստեղ թե՛ Ադրբեջանի, թե՛ առավել ևս՝ մեծ եղբոր հավակնությունը բացարձակապես, այսպես ասած, «փոխզիջումային» կարգավորումը չէ, այլ ամբողջը, ընդ որում՝ ոչ միայն Հայաստանի, այլև ռեգիոնի համատեքստում:

Դա նշանակում է, որ հաջորդ կամ զուգահեռ թիրախը լինելու է Վրաստանը, իսկ գլխավոր թիրախը՝ իհարկե, Ռուսաստանը: Կասկած չկա, որ այդ հանգամանքը լավ են գիտակցում թե՛ Մոսկվան, թե՛ մյուս բոլոր շահառուները՝ մոտ և հեռու: Այլ հարց է, թե նրանք ինչպես են տեսնում այստեղ իրենց շահերի պաշտպանությունը՝ նկատի ունենալով այն, որ այդ ընդհանուր կետում հատվելուց զատ, բազմաթիվ այլ կետերում դրանք արմատապես տարբեր են՝ թե՛ Մոսկվա-Թբիլիսի, թե՛ Մոսկվա-Թեհրան, թե՛ Մոսկվա-Վաշինգտոն, Թեհրան-Վաշինգտոն, Բեռլին, Փարիզ և այլն:

Խնդիրը, սակայն այն է, որ ժամանակի ընթացքում թերևս պարզ է դառնում, որ ամենաարդյունավետ կենտրոնացման կետը կամ հենակետը կարող է լինել Հայաստանը, որտեղ կարող են բալանսավորվել աշխարհաքաղաքական այդ իրարամերժ շահերը և գալ փոխզիջումների՝ հանուն Կովկասը ռեգիոնալ «բաց բաժնետիրության» սկզբունքով պահպանելու, որովհետև փակի գործնականում մեկ տարբերակ կա՝ թուրք-ադրբեջանական: Ռուսական «ՓԲԸ» Կովկասը եթե անգամ շարունակում է իշխել ռուսական իսթեբլիշմենտի ենթագիտակցության կամ գիտակցության մեջ, այդուհանդերձ ոչ միայն հեռանկար չունի, այլև գործնականում իր համառության դեպքում լինելու է Կովկասը թուրքական ՓԲԸ-ի վերածելու ուղիղ ճանապարհ: Մոսկվան կա՛մ «կբացի» Հայաստանը լայն կոնսենսուսի համար, կա՛մ համառելով փակ պահելու հարցում՝ հնարավոր ու անհնար ճնշման մասին մտածելով, ռեգիոնն իր հետ միասին սկուտեղի վրա կմատուցի Թուրքիային:

Իր հերթին, պետք չէ բացառել և այն, որ Հայաստանում թավշյա հեղափոխությունից հետո դանդաղ, վայրիվերումներով, սակայն գործնականում տեղի է ունենում հենց այդ լայն կոնսենսուսի ծնունդը՝ իր ամբողջ բարդություններով ու «ցավերով» հանդերձ, ինչն էլ գուցե Բաքվին ու Անկարային ստիպել է բացվել իրենց հավակնոտ ազդակի հարցում:

Նյութի աղբյուր. Առաջին լրատվական

Մեկնաբանություններ

Մեկնաբանությունները դիտելու և ավելացնելու համար մուտք գործեք համակարգ