ԼՐԱՀՈՍ

լրահոս

3 զինված անձ նռնակ գործադրելու միջոցով փորձել են ներխուժել Ոստիկանության Նոր Նորքի բաժանմունք

March 24, 2024, 6:38 pm

Մոսկվան Վաշինգտոնին ծանուցել է միջմայրցամաքային հրթիռի փորձարկման մասին

March 2, 2024, 3:23 pm

Եվրախորհրդարանի զեկույցը կոչ է անում դադարեցնել նավթի ու գազի ներմուծումը Ադրբեջանից ցանկացած ռազմական ագրեսիայի դեպքում

February 29, 2024, 2:58 pm

Եվրախորհրդարանը կոչ է անում Ադրբեջանի իշխանություններին թույլատրել հայ բնակչության անվտանգ վերադարձը ԼՂ ամուր երաշխիքների ներքո

February 29, 2024, 2:34 pm

Գոռ Սահակյանը` Եվրոպայի կրկնակի չեմպիոն

February 14, 2024, 11:44 pm

Արթուր Ալեքսանյանը՝ Եվրոպայի 7-ակի չեմպիոն

February 14, 2024, 11:36 pm

Մալխաս Ամոյանը հաղթեց թուրք Բասարին և դարձավ Եվրոպայի եռակի չեմպիոն

February 13, 2024, 9:48 pm

19-ամյա Ալեքսանդրա Գրիգորյանը՝ ծանրամարտի Եվրոպայի մեծահասակների չեմպիոն

February 13, 2024, 8:59 pm

Ադրբեջանի ԶՈՒ կրակի հետևանքով հայկական կողմն ունի 4 զոհ և 1 վիրավոր

February 13, 2024, 12:45 pm

ՌԴ-ն ու ՀՀ-ն միմյանց նկատմամբ պարտավորություններ ունեն տարածքային ամբողջականության եւ ինքնիշխանության պահպանման առումով. Զախարովա

February 7, 2024, 9:31 pm

Երևանում տրանսպորտի միջին գինը առաջարկվում է սահմանել 180 դրամի սահմանում

February 6, 2024, 9:22 pm

Ադրբեջանում ձերբակալվել է Հայաստանից սահմանն ապօրինի հատած Չեխիայի քաղաքացի

February 3, 2024, 11:20 pm

Ադրբեջանը դիտարկում է ԵԽ-ից դուրս գալու ընթացակարգը

January 25, 2024, 6:36 pm

Ադրբեջանական պատվիրակությունը ԵԽԽՎ աշխատանքներին մասնակցելու իրավունքից

January 25, 2024, 6:31 pm

Թուրքիայում 5.2 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

January 25, 2024, 6:22 pm

Հայաստանի տարածքային ամբողջականության ցանկացած խախտում անընդունելի է. Բորել

January 23, 2024, 10:55 pm

Պուտինը հանձնարարել է արհեստական ​բանականության ոլորտի համար լրացուցիչ ֆինանսավորում դիտարկել

January 18, 2024, 11:57 pm

ԵՄ խորհուրդը կընդլայնի քաղաքացիական դիտորդական առաքելությունը Հայաստանում

January 17, 2024, 10:58 pm

Ֆրանսիայի Սենատի կողմից ընդունված Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցներ պահանջող բանաձևն աջակցում է ՀՀ տարածքային ամբողջականությանը

January 17, 2024, 10:50 pm

Ֆրանսիայի Սենատն ընդունեց ԼՂ-ում Ադրբեջանի ռազմական հարձակումը դատապարտող բանաձևը

January 17, 2024, 10:48 pm

Տիրան Խաչատրյանը երկու ամսով կալանավորվեց

January 16, 2024, 12:10 am

ԼՂ-ից տեղահանվածնին պետք է անվտանգ և արժանապատիվ վերադարձի հնարավորություն տրվի. Եվրոպայի խորհրդի մարդու իրավունքների հանձնակատար

January 12, 2024, 10:49 pm

Ռուսական կողմը Լեռնային Ղարաբաղում էթնիկ զտումների վերաբերյալ փաստեր է պահանջում. Զախարովա

January 12, 2024, 10:01 pm

Ադրբեջանում Ֆրանսիայի քաղաքացի է ձերբակալվել լրտեսության կասկածանքով

January 9, 2024, 11:31 pm

Հայաստանի և Ուկրաինայի ԱԳ նախարարները մտքեր են փոխանակել Հարավային Կովկասում տարածաշրջանային հարցերի շուրջ

December 12, 2023, 12:43 am

Երևանի կենտրոնում խուլիգանություն կատարելու կասկածանքով Ռուսաստանի 2 քաղաքացի է ձերբակալվել

December 9, 2023, 11:06 pm

ԵՄ-ն հանձնառու է զարգացնել համագործակցությունը ՀՀ-ի հետ, այդ թվում՝ անվտանգության ոլորտում․ Մարագոս

December 5, 2023, 2:07 pm

Մոսկվան վճարված 400 մլն դոլարի շրջանակում որևէ զենք Երևանին դեռ չի մատակարարել․ փոխնախարար

December 4, 2023, 3:20 pm

Ֆրանսիայի Սենատում առաջարկել են ուսումնասիրել Հայաստանին CAESAR հրետանային համակարգեր մատակարարելու հնարավորությունը

December 4, 2023, 3:12 pm

Մինսկում մեկնարկում է ՀԱՊԿ երկրների ղեկավարների հավաքը․ Փաշինյանը չի մասնակցում

November 23, 2023, 1:12 pm

Ծուղակ, որից ելքեր չկան. Ռուսաստան-Թուրքիա լարվածությունը և Հայաստանը. Acnis.am

February 29, 2020, 6:04 pm

3386

Ռուսաստանի և Թուրքիայի հարաբերությունները գնալով լարվում են, և արդեն տարածում է գտնում այն գնահատականը, որ նրանց միջև նախապատերազմական իրավիճակ է հասունանում։ Թե որքանով է այդ գնահատականն իրատեսական, առայժմ դժվար է ասել, սակայն բանականությունը, այդուամենայնիվ, հրաժարվում է ընդունել մեծ պատերազմի հավանականությունը` հաշի առնելով, որ Ռուսաստանը միջուկային երկիր է, իսկ Թուրքիան` դեռևս ՆԱՏՕ-ի անդամ, և նման առճակատումը գլոբալ հետևանքներ կարող է ունենալ:

Բայց անկախ նման հոռետեսական դիպաշարի՝ այդ երկրների հարաբերությունների խիստ լարումը, որը փաստ է, չի կարող ազդեցություն չունենալ մեր տարածաշրջանի վրա։ Չմոռանանք, որ Հարավային Կովկասը, ըստ էության, այդ երկու երկրների ազդեցության միասնական գոտի է. Ադրբեջանը Թուրքիայի ռազմավարական դաշնակիցն է, Հայաստանը՝ Ռուսաստանի: Չպետք է հաշվից դուրս թողնել նաև այն հանգամանքը, որ Վրաստանը ոչ բարեկամական հարաբերություններ ունի Ռուսաստանի հետ, իսկ Թուրքիայի ազդեցությունը այնտեղ բավական մեծ է։

Ստեղծված իրավիճակը թույլ է տալիս զուգահեռներ անցկացնել 2016 թվականի հետ, երբ Ռուսաստանի ու Թուրքիայի հարաբերությունները նույնպես լարված էին, և այդ հենքի վրա ապրիլին տեղի ունեցավ հայ-ադրբեջանական Քառօրյա պատերազմը։

Այս պահին Սիրիայում արդեն երկու երկրների ուղիղ բախման դեպքեր են արձանագրվել, իսկ նրանց «պրոքսիների» ազդեցության տակ եղած խմբավորումների միջև բախումներն արդեն սովորական երևույթ են։ Դեպքերը սկսել են արագ թափով զարգանալ եւ, ինչպես ասացինք, կանխատեսումներ անելն անշնորհակալ գործ է, ուրեմն փորձենք այս ամենը դիտարկել Հայաստանի տեսանկյունից: Իսկ մինչ այդ, մի փոքր պատմական էքսկուրս կատարենք։

Մինչև հիմա եղած ռուս-թուրքական պատերազմները, որոնց թիվը հասնում է 12-ի, ունեն որոշակի օրինաչափություններ, և բացառված չէ, որ այժմ ևս դրանք կրկնվեն, եթե դեպքերն ընթանան ամենավատ դիպաշարով։ Գրեթե բոլոր պատերազմների ժամանակ թե´ ռուսները, թե´ թուրքերը փորձել են միմյանց թիկունքից հարվածել։ Թուրքերն օգտագործում էին Ռուսաստանի թյուրքալեզու ժողովուրդներին և, առհասարակ, մուսուլմաններին, որոնք Ռուսաստանի թիկունքում ապստամբություններ էին բարձրացնում։ Դա արդյունավետորեն խաղարկվեց հատկապես 19-րդ դարի կովկասյան պատերազմների ժամանակ, անգամ ռուս-չեչենական վերջին պատերազմում, երբ Թուրքիան անթաքույց աջակցում էր չեչեններին։ Նույնն անում էին ռուսները՝ աջակցելով օսմանյան Թուրքիայի քրիստոնյաներին և նրանց հրահրելով տեղի կառավարության դեմ։ Ասված խոսք կա՝ պատերազմի ժամանակ միջոցների մեջ խտրականություն չեն դնում։

Կարևորը է նաև երկու ազգերի, այսպես ասած, «սակրալ» պահը՝ թուրքերի պատմական հայրենիքը՝ Ալթայը, Ռուսաստանի տարածքում է, իսկ ռուսների հոգևոր հայրենիքը` Կոստանդնուպոլսում: Բայց սա արդեն զգայական տիրույթի գործոն է, ինչը ևս որոշակի հոգեբանական ազդեցություն ունի։

Անդրադառնանք մեր իրականությանը՝ արդյո՞ք ռուս-թուրքական ենթադրյալ պատերազմը կամ թեկուզ հարաբերությունների գերլարումը կարող են շրջանցել Հայաստանը, թե, այնուամենայնիվ, ոչ։ Ինչպես հուշում է պատմական փորձը ու նաև այսօրվա աշխարհաքաղաքական խճանկարը, մեծ է հավանականությունը, որ մեզ նույնպես կարող են ներքաշել այդ հակամարտության մեջ։ Պատահական չէ, որ ռուս-թուրքական հարաբերությունների լարման խորապատկերին օրերս Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին փոխհրաձգություն արձանագրվեց։

Սիրայում ստեղծված խրթին իրավիճակը Թուրքիային, Ռուսաստանին, Իրանին և մյուս դերակատարներին անլուծելի խնդրի առջև է կանգնեցրել։ Դա, ամենայն հավանականությամբ, ծուղակ է, որից ելքեր չկան։ Ըստ երևույթին, Մեծ Մերձավոր արևելքը վերածվել է բազմաթիվ սառեցված ու թեժ հակամարտությունների մի ամբողջական կծիկի, որոնք ամուր փոխկապակցված են և միմյանց վրա շղթայական ազդեցություն ունենալու մեծ ներուժ ունեն։

Acnis.am խմբագրական

Նյութի աղբյուր. acnis.am

Մեկնաբանություններ

Մեկնաբանությունները դիտելու և ավելացնելու համար մուտք գործեք համակարգ