ԼՐԱՀՈՍ

լրահոս

Բավականին լավ արտահանում ունենք դեպի ԵՄ երկրներ. էկոնոմիկայի նախարար

June 5, 2025, 11:31 pm

Շատ հիասթափված եմ Իլոն Մասկից. Թրամփ

June 5, 2025, 11:26 pm

Թրամփը տեղեկացված չի եղել ռուսական օդանավակայանների վրա Կիևի հարձակումների մասին․ Սպիտակ տուն

June 3, 2025, 11:37 pm

Աննալենա Բերբոկն ընտրվել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 80-րդ նստաշրջանի նախագահ

June 2, 2025, 11:34 pm

Սյունիքի հայերն ամեն օր բախվում են ադրբեջանական ագրեսիային. Անն-Լորանս Պետել

June 2, 2025, 12:14 am

ՊՍԺ-ն ջախջախեց Ինտերին՝ պատմության մեջ առաջին անգամ դառնալով ՉԼ-ի գավաթակիր

June 1, 2025, 12:58 am

Արթուր Դավթյանը՝ մարմնամարզության Եվրոպայի եռակի չեմպիոն

May 31, 2025, 10:53 pm

Մարմնամարզիկ Համլետ Մանուկյանը Եվրոպայի առաջնության չեմպիոն է. Խաչատրյանը դարձավ արծաթե մեդալակիր

May 31, 2025, 10:20 am

ԴԱՎԻԹ ՍԱՆԱՍԱՐՅԱՆԸ ԼԻԱԿԱՏՐ ԱՐԴԱՐԱՑՎԵՑ․ Միքայել Հայրապետյան

May 29, 2025, 10:09 pm

Դատախազը դատարան է հանձնել Սերժ Սարգսյանի կողմից շուրջ 3 միլիոն ԱՄՆ դոլար առերևույթ կաշառք ստանալու վերաբերյալ վարույթի նյութերը

May 29, 2025, 9:49 pm

«Պուտինը կրակի հետ է խաղում». Թրամփ

May 27, 2025, 10:43 pm

Բրատիսլավան Երևանին առաջարկում է համագործակցել զենքի արտադրման ոլորտում

May 26, 2025, 11:56 pm

Մարդու իրավունքների պաշտպանը խնդրահարույց է համարում գումարի դիմաց կարճ ժամկետով զինծառայություն անցնելուն առնչվող նախագիծը

May 25, 2025, 5:36 pm

Երևանի քաղաքապետարանը կբողոքարկի Վարչական դատարանի՝ «կարմիր գծերի» վճարների որոշման վերաբերյալ վճիռը

May 24, 2025, 8:54 pm

Միրզոյանը ողջունել է 2026-ին Եվրոպական քաղաքական համայնքի գագաթնաժողովը Հայաստանում անցկացնելու որոշումը

May 24, 2025, 9:38 am

Պաշտոնական այցով Հայաստան կժամանի Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարը

May 24, 2025, 9:24 am

Այսօր Շառլ Ազնավուրի ծննդյան օրն է

May 22, 2025, 9:45 am

«Արևմտյան ադրբեջանցիների» վերադարձի հարցը Ադրբեջանի օրակարգից չի հանվի, քանի դեռ չի իրականացվել. Ալիև

May 21, 2025, 2:56 pm

Բացառիկ մանրամասներ՝ Մյունխենում ընթացող «խավիարային» դատից․ «Ռադիոլուրին» հանցավոր սխեմայից նոր անուններ են հայտնի դարձել

May 21, 2025, 1:09 pm

Միրզոյան-Լավրով հանդիպմանը զուգահեռ ԱԳՆ-ի դիմաց բողոքի ակցիա է ընթանում

May 21, 2025, 11:21 am

Սերգեյ Լավրովը ժամանել է Երևան

May 20, 2025, 11:02 pm

Սերգեյ Լավրովը վաղը կժամանի Երևան

May 19, 2025, 11:47 pm

Նոր Նորք վարչական շրջանի ղեկավարը հրաժարական է տվել

May 19, 2025, 10:28 am

Հայաստանում դեղերի փորձարկման մասին կեղծ հետաքննության ֆինանսավորումը ռուսական է

May 18, 2025, 11:19 pm

Սումիի շրջանում ավտոբուսի վրա ռուսական հարվածից ինը խաղաղ բնակիչ է զոհվել

May 17, 2025, 6:08 pm

Եվրամիությունը Երևանի ու Բաքվի միջև խաղաղության համաձայնագրի շուտափույթ ստորագրում է ակնկալում

May 16, 2025, 2:25 pm

Տիրանայում տեղի է ունենում Հայաստանի վարչապետի և Ադրբեջանի նախագահի հանդիպումը

May 16, 2025, 2:21 pm

Կոշտան և Ֆոն դեր Լայենը ողջունել են ԵՄ-ին ՀՀ անդամակցության գործընթացի մեկնարկի օրենքի ընդունումը

May 16, 2025, 12:38 am

Վաղարշապատի համայնքապետ Դիանա Գասպարյանը հրաժարական է ներկայացնում

May 15, 2025, 11:53 pm

Ռուսաստանցի իրավապաշտպան Գրիգորի Մելքոնյանցը դատապարտվեց 5 տարվա ազատազրկման

May 14, 2025, 7:25 pm

Բաքուն և Անկարան սպառնում են բոլորին. այլընտրանքը՝ Հայաստան

May 2, 2019, 4:41 pm

3682

Մայիսի 1-ին Ադրբեջանում մեկնարկած «Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթուրք-2019» թուրք-ադրբեջանական համատեղ զորավարժության անվանումը հուշում է, որ դրա ռազմաքաղաքական ուղերձը շատ ավելի լայն է, քան զուտ Արցախյան հարցը կամ հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը:

Դա բոլորովին չի նշանակում, որ այդ հանգամանքը թուլացնում է հայկական կողմի ուշադրության անհրաժեշտությունը: Հակառակը՝ այդ անհրաժեշտությունն ավելի է մեծանում, սակայն դրան զուգահեռ՝ ակնառու է, որ թուրք-ադրբեջանական զորավարժության հանդեպ համակ ուշադրության արժանի պետք է լինի ոչ միայն հայկական կողմը, այլև Կովկասի անվտանգային համակարգում սեփական մեծ կամ փոքր որևէ դեր կամ նշանակություն, որևէ շահ պատկերացնող ցանկացած այլ սուբյեկտ: Իսկ այդպիսիք անշուշտ շատ են, որոնց հնարավոր է բաժանել պայմանականորեն մոտ ու հեռու: Անմիջականորեն մոտ եռյակը պարզ է՝ Վրաստան, Իրան, Ռուսաստան: Պայմանական «հեռու» պետք է դիտարկել Եվրամիությունը, ԱՄՆ-ը, ՆԱՏՕ-ն, որոշակի առումով հնարավոր է նաև Չինաստանը, որն անկասկած դանդաղ, սակայն համառ հետաքրքրության կենտրոնում է պահելու Կովկասը:

«Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթուրք» անվանումը, որ Բաքուն ու Անկարան դրել են զորավարժության վրա, նպատակ ունի հղելու ռազմաքաղաքական պարզ ազդակ ոչ միայն թուրք-ադրբեջանական, այսպես ասած, աշխարհաքաղաքական միատարրության մասին, այլ նաև այդ միատարրության ռազմավարական թիրախավորման: Աթաթուրքի հիշատակումն այսպես զուտ պատմական հավակնոտություն կամ ցուցադրություն չէ, այլ պատմաքաղաքական բովանդակային հղում, որի տողատակում այլ բան չէ, քան պարզ ասած՝ պանթուրքիզմի գաղափարախոսությունն ու հեռանկարները: Իսկ դա նշանակում է հավակնություն ամբողջ Կովկասի նկատմամբ՝ որպես դրա կարևոր մի շղթա: Դա էլ իր հերթին նշանակում է, որ այդ հավակնության հարցում Արցախյան խնդիրը ընդամենը մի օղակ է, և այստեղ թե՛ Ադրբեջանի, թե՛ առավել ևս՝ մեծ եղբոր հավակնությունը բացարձակապես, այսպես ասած, «փոխզիջումային» կարգավորումը չէ, այլ ամբողջը, ընդ որում՝ ոչ միայն Հայաստանի, այլև ռեգիոնի համատեքստում:

Դա նշանակում է, որ հաջորդ կամ զուգահեռ թիրախը լինելու է Վրաստանը, իսկ գլխավոր թիրախը՝ իհարկե, Ռուսաստանը: Կասկած չկա, որ այդ հանգամանքը լավ են գիտակցում թե՛ Մոսկվան, թե՛ մյուս բոլոր շահառուները՝ մոտ և հեռու: Այլ հարց է, թե նրանք ինչպես են տեսնում այստեղ իրենց շահերի պաշտպանությունը՝ նկատի ունենալով այն, որ այդ ընդհանուր կետում հատվելուց զատ, բազմաթիվ այլ կետերում դրանք արմատապես տարբեր են՝ թե՛ Մոսկվա-Թբիլիսի, թե՛ Մոսկվա-Թեհրան, թե՛ Մոսկվա-Վաշինգտոն, Թեհրան-Վաշինգտոն, Բեռլին, Փարիզ և այլն:

Խնդիրը, սակայն այն է, որ ժամանակի ընթացքում թերևս պարզ է դառնում, որ ամենաարդյունավետ կենտրոնացման կետը կամ հենակետը կարող է լինել Հայաստանը, որտեղ կարող են բալանսավորվել աշխարհաքաղաքական այդ իրարամերժ շահերը և գալ փոխզիջումների՝ հանուն Կովկասը ռեգիոնալ «բաց բաժնետիրության» սկզբունքով պահպանելու, որովհետև փակի գործնականում մեկ տարբերակ կա՝ թուրք-ադրբեջանական: Ռուսական «ՓԲԸ» Կովկասը եթե անգամ շարունակում է իշխել ռուսական իսթեբլիշմենտի ենթագիտակցության կամ գիտակցության մեջ, այդուհանդերձ ոչ միայն հեռանկար չունի, այլև գործնականում իր համառության դեպքում լինելու է Կովկասը թուրքական ՓԲԸ-ի վերածելու ուղիղ ճանապարհ: Մոսկվան կա՛մ «կբացի» Հայաստանը լայն կոնսենսուսի համար, կա՛մ համառելով փակ պահելու հարցում՝ հնարավոր ու անհնար ճնշման մասին մտածելով, ռեգիոնն իր հետ միասին սկուտեղի վրա կմատուցի Թուրքիային:

Իր հերթին, պետք չէ բացառել և այն, որ Հայաստանում թավշյա հեղափոխությունից հետո դանդաղ, վայրիվերումներով, սակայն գործնականում տեղի է ունենում հենց այդ լայն կոնսենսուսի ծնունդը՝ իր ամբողջ բարդություններով ու «ցավերով» հանդերձ, ինչն էլ գուցե Բաքվին ու Անկարային ստիպել է բացվել իրենց հավակնոտ ազդակի հարցում:

Նյութի աղբյուր. Առաջին լրատվական

Մեկնաբանություններ

Մեկնաբանությունները դիտելու և ավելացնելու համար մուտք գործեք համակարգ

Hima.am -ը անվճար հայտարաությունների հարթակ է Հայաստանում, հեշտ արագ գրանցում և հրապարակում։

Գրանցվել Հիմա