ԼՐԱՀՈՍ

լրահոս

Թրամփը կասկածում է պատերազմը դադարեցնելու Պուտինի պատրաստակամությանը

April 26, 2025, 9:46 pm

Ուկրաինան հերքում է Կուրսկի մարզն ազատագրելու մասին Ռուսաստանի հայտարարությունը

April 26, 2025, 5:50 pm

Թրամփ-Զելենսկի «շատ արդյունավետ» հանդիպում՝ Հռոմում

April 26, 2025, 2:03 pm

Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու Թուրքիայի համառ մերժումը վտանգավոր նախադեպ է ապագայի համար. Եվրախորհրդարանի պատգամավոր Լատինոպուլու

April 25, 2025, 12:13 am

Թրամփը ապրիլքանչորսյան ուղերձում վերադարձավ Մեծ Եղեռն տերմինին

April 24, 2025, 11:03 pm

Մոսկվան իրեն իրավունք է վերապահում միջուկային զենք կիրառել արևմտյան երկրների ագրեսիայի դեպքում. Շոյգու

April 24, 2025, 1:40 pm

Ապրիլի 24-ին՝ ոգեկոչման ազգային օրը, հիշենք բոլոր զոհերին և կենդանի պահենք նրանց հիշատակը. Մակրոնի հայերեն գրառումը

April 24, 2025, 1:02 pm

Եվրոպական երկրների մի խումբ պատգամավորներ քննադատել են Կայա Կալասի առաջիկա այցն Ադրբեջան

April 24, 2025, 10:17 am

Ադրբեջանը կրկին կրակել է Խոզնավարի ուղղությամբ․ վնասվել է բնակելի տուն

April 23, 2025, 11:57 pm

6,2 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ՝ Ստամբուլում

April 23, 2025, 6:38 pm

Չեչնիայի ղեկավարի 17-ամյա որդին դարձել է Անվտանգության խորհրդի քարտուղար

April 23, 2025, 6:33 pm

Ավստրալացի պատգամավորների հայտարարությունները՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրվան

April 23, 2025, 6:27 pm

Տրանսպորտային միջոցներից մեկի վարորդը դանակահարել է 38 երթուղին սպասարկող հանրային տրանսպորտի վարորդին

April 23, 2025, 2:43 pm

Պուտինը Թրամփին նվիրել է նրա դիմանկարը

April 22, 2025, 10:58 pm

ԱՄՆ դեսպանն ամերիկյան Westinghouse ընկերության ներկայացուցիչների հետ քննարկել է Հայաստանի միջուկային էներգետիկայի ոլորտը

April 22, 2025, 6:10 pm

Աշխարհի երկրները «հերթ են կանգնել» Եվրոպայի հետ համագործակցելու համար Թրամփի մաքսատուրքերի ֆոնին. ֆոն դեր Լայեն

April 22, 2025, 2:57 pm

ԵՄ դիտորդներն արձանագրել են Խոզնավարում երկու կրակոցների հետևանքները

April 22, 2025, 1:21 pm

Հայաստանի ծանրամարտի կանանց և տղամարդկանց թիմերը դարձել են Եվրոպայի առաջնությունների թիմային հաշվարկի հաղթողներ

April 21, 2025, 11:05 pm

Վարազդատ Լալայանը դարձավ ԵԱ-ի կրկնակի ոսկե մեդալակիր

April 21, 2025, 7:35 pm

Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները կրակ են բացել Խնածախ բնակավայրի ուղղությամբ

April 21, 2025, 6:32 pm

Մահացել է Հռոմի Պապ Ֆրանցիսկոսը

April 21, 2025, 6:26 pm

Գարիկ Կարապետյանը Եվրոպայի կրկնակի չեմպիոն է. Մարտիրոսյանը` արծաթե մեդալակիր

April 21, 2025, 2:46 am

Արթուր Դավթյանը ոսկե մեդալ է նվաճել մարմնամարզության աշխարհի գավաթի խաղարկության 5-րդ փուլում

April 19, 2025, 9:54 pm

Ռուսաստանի և Ադրբեջանի հատուկ ծառայությունների համագործակցությունը փոխշահավետ է. Նարիշկին

April 19, 2025, 11:43 am

Վարդան Ղուկասյանը երդմամբ ստանձնեց Գյումրիի քաղաքապետի պաշտոնը

April 19, 2025, 11:25 am

ՌԴ-Ուկրաինա բանակցության հարցով հետաքրքիր տեղեկություններ կան. Վենս

April 19, 2025, 12:04 am

Աննա Ամրոյանը` Եվրոպայի փոխչեմպիոն, Խաչատրյանը դարձավ հրում վարժության արծաթե մեդալակիր

April 18, 2025, 10:22 pm

Առանձնատներ ունեցողների 51 տոկոսի համար գույքահարկը 2026-ին թանկանալու է ամսական 50-300 դրամով. Սիսակ Գաբրիելյան

April 18, 2025, 2:39 pm

K2-18b էկզոմոլորակի վրա կյանքի գոյության հնարավոր նշաններ են գտել

April 18, 2025, 12:03 am

ՍԴ դատավոր Վահե Գրիգորյանը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

April 17, 2025, 6:37 pm

Ծուղակ, որից ելքեր չկան. Ռուսաստան-Թուրքիա լարվածությունը և Հայաստանը. Acnis.am

February 29, 2020, 9:04 pm

3642

Ռուսաստանի և Թուրքիայի հարաբերությունները գնալով լարվում են, և արդեն տարածում է գտնում այն գնահատականը, որ նրանց միջև նախապատերազմական իրավիճակ է հասունանում։ Թե որքանով է այդ գնահատականն իրատեսական, առայժմ դժվար է ասել, սակայն բանականությունը, այդուամենայնիվ, հրաժարվում է ընդունել մեծ պատերազմի հավանականությունը` հաշի առնելով, որ Ռուսաստանը միջուկային երկիր է, իսկ Թուրքիան` դեռևս ՆԱՏՕ-ի անդամ, և նման առճակատումը գլոբալ հետևանքներ կարող է ունենալ:

Բայց անկախ նման հոռետեսական դիպաշարի՝ այդ երկրների հարաբերությունների խիստ լարումը, որը փաստ է, չի կարող ազդեցություն չունենալ մեր տարածաշրջանի վրա։ Չմոռանանք, որ Հարավային Կովկասը, ըստ էության, այդ երկու երկրների ազդեցության միասնական գոտի է. Ադրբեջանը Թուրքիայի ռազմավարական դաշնակիցն է, Հայաստանը՝ Ռուսաստանի: Չպետք է հաշվից դուրս թողնել նաև այն հանգամանքը, որ Վրաստանը ոչ բարեկամական հարաբերություններ ունի Ռուսաստանի հետ, իսկ Թուրքիայի ազդեցությունը այնտեղ բավական մեծ է։

Ստեղծված իրավիճակը թույլ է տալիս զուգահեռներ անցկացնել 2016 թվականի հետ, երբ Ռուսաստանի ու Թուրքիայի հարաբերությունները նույնպես լարված էին, և այդ հենքի վրա ապրիլին տեղի ունեցավ հայ-ադրբեջանական Քառօրյա պատերազմը։

Այս պահին Սիրիայում արդեն երկու երկրների ուղիղ բախման դեպքեր են արձանագրվել, իսկ նրանց «պրոքսիների» ազդեցության տակ եղած խմբավորումների միջև բախումներն արդեն սովորական երևույթ են։ Դեպքերը սկսել են արագ թափով զարգանալ եւ, ինչպես ասացինք, կանխատեսումներ անելն անշնորհակալ գործ է, ուրեմն փորձենք այս ամենը դիտարկել Հայաստանի տեսանկյունից: Իսկ մինչ այդ, մի փոքր պատմական էքսկուրս կատարենք։

Մինչև հիմա եղած ռուս-թուրքական պատերազմները, որոնց թիվը հասնում է 12-ի, ունեն որոշակի օրինաչափություններ, և բացառված չէ, որ այժմ ևս դրանք կրկնվեն, եթե դեպքերն ընթանան ամենավատ դիպաշարով։ Գրեթե բոլոր պատերազմների ժամանակ թե´ ռուսները, թե´ թուրքերը փորձել են միմյանց թիկունքից հարվածել։ Թուրքերն օգտագործում էին Ռուսաստանի թյուրքալեզու ժողովուրդներին և, առհասարակ, մուսուլմաններին, որոնք Ռուսաստանի թիկունքում ապստամբություններ էին բարձրացնում։ Դա արդյունավետորեն խաղարկվեց հատկապես 19-րդ դարի կովկասյան պատերազմների ժամանակ, անգամ ռուս-չեչենական վերջին պատերազմում, երբ Թուրքիան անթաքույց աջակցում էր չեչեններին։ Նույնն անում էին ռուսները՝ աջակցելով օսմանյան Թուրքիայի քրիստոնյաներին և նրանց հրահրելով տեղի կառավարության դեմ։ Ասված խոսք կա՝ պատերազմի ժամանակ միջոցների մեջ խտրականություն չեն դնում։

Կարևորը է նաև երկու ազգերի, այսպես ասած, «սակրալ» պահը՝ թուրքերի պատմական հայրենիքը՝ Ալթայը, Ռուսաստանի տարածքում է, իսկ ռուսների հոգևոր հայրենիքը` Կոստանդնուպոլսում: Բայց սա արդեն զգայական տիրույթի գործոն է, ինչը ևս որոշակի հոգեբանական ազդեցություն ունի։

Անդրադառնանք մեր իրականությանը՝ արդյո՞ք ռուս-թուրքական ենթադրյալ պատերազմը կամ թեկուզ հարաբերությունների գերլարումը կարող են շրջանցել Հայաստանը, թե, այնուամենայնիվ, ոչ։ Ինչպես հուշում է պատմական փորձը ու նաև այսօրվա աշխարհաքաղաքական խճանկարը, մեծ է հավանականությունը, որ մեզ նույնպես կարող են ներքաշել այդ հակամարտության մեջ։ Պատահական չէ, որ ռուս-թուրքական հարաբերությունների լարման խորապատկերին օրերս Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին փոխհրաձգություն արձանագրվեց։

Սիրայում ստեղծված խրթին իրավիճակը Թուրքիային, Ռուսաստանին, Իրանին և մյուս դերակատարներին անլուծելի խնդրի առջև է կանգնեցրել։ Դա, ամենայն հավանականությամբ, ծուղակ է, որից ելքեր չկան։ Ըստ երևույթին, Մեծ Մերձավոր արևելքը վերածվել է բազմաթիվ սառեցված ու թեժ հակամարտությունների մի ամբողջական կծիկի, որոնք ամուր փոխկապակցված են և միմյանց վրա շղթայական ազդեցություն ունենալու մեծ ներուժ ունեն։

Acnis.am խմբագրական

Նյութի աղբյուր. acnis.am

Մեկնաբանություններ

Մեկնաբանությունները դիտելու և ավելացնելու համար մուտք գործեք համակարգ

Hima.am -ը անվճար հայտարաությունների հարթակ է Հայաստանում, հեշտ արագ գրանցում և հրապարակում։

Գրանցվել Հիմա